قهوه یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌ها در تمام دنیاست. در گذشته گفته می‌شد که نوشیدن قهوه برای سلامتی مفید نیست اما در سال‌های بعد، تحقیقات علمی نشان داد که نوشیدن قهوه فواید زیادی برای سلامتی دارد.

به طور کلی، بیشتر بزرگسالان می‌توانند حدود 3 تا 4 فنجان در روز قهوه بنوشند، بدون اینکه خطری تهدیدشان کند. آن‌هایی که به کافئین حساسیت دارند، زنان باردار، افراد دچار فشارخون بالا و کسانی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند بهتر است کمتر قهوه بنوشند. بنابراین تحمل افراد نسبت به قهوه و کافئین می‌تواند متفاوت باشد.

قهوهٔ فوری یا قهوه آماده یا پودر قهوه، یک نوشیدنی به دست آمده از دانه‌های قهوه به عمل آمده و فرآوری شده‌است. قهوه فوری را به صورت تجاری با یکی از روش‌های خشک‌کردن انجمادی یا خشک کردن پاششی تولید می‌کنند، که می‌توان با بازگرداندن رطوبت، آن را آماده مصرف نمود. قهوه فوری به صورت مایع غلیظ نیز تولید می‌شود که به آن قهوه محلول می‌گویند. در برخی مناطق ایران، قهوه فوری را با نام نسکافه (نشانی تجاری برای نوعی قهوه فوری است متعلق به شرکت نستله) می‌شناسند. از مزایای قهوه‌های فوری می‌توان به سرعت آماده‌سازی (به راحتی در آب گرم حل می‌شود)، وزن و حجم کم جهت حمل و نقل در مقایسه با دانه قهوه (برای آماده‌سازی همان مقدار آشامیدنی) و عمر مفید طولانی اشاره کرد. هر چند اگر قهوه فوری در محل خشک نگهداری نشود، قابلیت فاسد شدن (پوسیدگی و از بین رفتن) را دارد.

قهوه فوری از عصاره خشک شده قهوه تهیه می شود. همانند دم کردن قهوه معمولی، عصاره از طریق دم کردن پودر دانه های قهوه تهیه می شود، اگرچه از غلظت بیشتری برخوردار است. پس از دم کردن، آب از عصاره گرفته می شود تا تکه ها یا پودری خشک شکل بگیرد که در هر دو صورت افزودن آب موجب حل شدن آنها می شود.

دو روش اصلی برای تهیه قهوه فوری وجود دارند که شامل موارد زیر می شوند:

خشک کردن افشانه ای یا اسپری درایینگ. عصاره قهوه در هوای داغ اسپری می شود که به سرعت قطرات را خشک کرده و آنها را به پودر یا تکه هایی کوچک تبدیل می کند.

خشک کردن انجمادی یا فریز درایینگ. عصاره قهوه منجمد شده و به تکه های کوچک تقسیم می شود که بعدا در دمای کم و تحت شرایط خلاء خشک می شوند.

هر دو روش کیفیت، عطر و طعم قهوه را حفظ می کنند.

رایج‌ترین روش آماده کردن قهوه فوری افزودن یک قاشق چایخوری از پودر آن در یک فنجان آب داغ است.

میزان قدرت عطر و طعم قهوه نیز به راحتی از طریق افزودن پودر بیشتر یا کمتر به فنجان قابل تنظیم است.

کافئین موجود در قهوه فوری و قهوه معمولی

قهوه فوری نسبت به قهوه معمولی، کافئین کمتری دارد. یکی از چیزهایی که می‌تواند در قهوه معمولی و قهوه فوری متفاوت باشد، میزان کافئین آن‌هاست. به طور متوسط، قهوه فوری در مقایسه با قهوه معمولی، کمتر کافئین دارد. بنابراین افرادی که به کافئین حساسیت دارند یا می‌خواهند به هر دلیل کمتر کافئین مصرف کنند، قهوه فوری برایشان انتخاب بهتری است. یک فنجان متوسط قهوه فوری حدود 30 تا 90 میلی‌گرم کافئین دارد، اما یک فنجان متوسط قهوه معمولی می‌تواند تقریباً 70 تا 140 میلی‌گرم کافئین داشته باشد.

قهوه فوری به صورت پودر یا دانه‌های ریز (فرم گرانول) و غالباً در ظروف شیشه ای، بسته‌های پلاستیکی یا قوطی در بازار ارائه می‌شود. مصرف‌کننده نهایی با اضافه کردن آب داغ به پودر به میزان دلخواه ، غلطت نوشیدنی خود را تنظیم می‌کند. راه جدیدتر مصرف آن استفاده از کیسه‌های قهوه است که شبیه به کیسه‌های چای می‌باشند. قهوه فوری همچنین جهت تهیه انواع آیس کافی‌ها مانند فراپهٔ یونانی به کار می‌رود.

در برخی کشورها مانند پرتغال، اسپانیا و هندوستان از شیر داغ به جای آب داغ در تهیه نوشیدنی نهایی استفاده می‌شود. در مناطق دیگر مانند کره جنوبی، قهوه فوری با پودر مکمل قهوه و شکر ترکیب شده و با نام کافی میکس عرضه می گردد. قهوه فوری در بریتانیا در طول جنگ جهانی دوم محبوبیت یافت و همچنان بیش از ۷۵ درصد از قهوه خریداری شده برای مصارف خانگی در بریتانیا را شامل می‌شود. این مقدار در آمریکا و فرانسه کمتر از ۱۰ درصد و در ایتالیا کمتر از یک درصد است.

قهوه فوری حاوی آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی است

قهوه یکی از بزرگ‌ترین منابع آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی مدرن محسوب می شود. محتوای آنتی اکسیدانی قهوه فوری به اندازه ای زیاد است که باور بر این است در بسیاری از فواید سلامت مرتبط با این نوشیدنی نقش دارد. همانند قهوه معمولی، قهوه فوری حاوی بسیاری از آنتی اکسیدان های قدرتمند است. بنا بر نتایج یک مطالعه، قهوه فوری به واسطه روشی که پردازش می شود، ممکن است حتی حاوی مقادیر بیشتری از برخی آنتی اکسیدان ها نسبت به دمنوش های دیگر باشد. افزون بر این، یک فنجان قهوه استاندارد حاوی تنها ۷ کالری و مقادیر کم پتاسیم، منیزیم و نیاسین (ویتامین B3) است.

قهوه فوری، آکریلامید بیشتری دارد

از سویی دیگر، پژوهش‌هایی نشان داده که قهوه فوری می‌تواند دارای آکریلامید بیشتری نسبت به قهوه معمولی باشد.

آکریلامید، فرآورده‌ی جانبی طبیعی حاصل از برشته کردن دانه‌های قهوه است که هم نوروتوکسیک است و هم سرطان‌زا. سایر روش‌های پخت با حرارت بالا نیز می‌توانند آکریلامید تولید کنند مثلاً سیب زمینی سرخ کرده آکریلامید زیادی دارد.

میزان آکریلامید در قهوه فوری بسیار کمتر از مقداری است که بتواند آسیبی به سلامتی بزند. برای توضیح دقیق ارتباط میان آکریلامید غذایی و ریسک سرطان به مطالعات گسترده‌تری نیاز است. اما بیشتر پژوهش‌های انجام شده نشان داده آکریلامید قهوه فوری، خطری ندارد ولی اگر شما نگران این میزان هستید، پس بهتر است قهوه معمولی را به قهوه فوری ترجیح دهید.

منبع 1

منبع 2